Barwienie reaktywne tkanin. Przebieg procesu
Barwienie reaktywne tkanin znajduje zastosowanie przede wszystkim w przypadku włókien celulozowych, ale i jedwabiu czy wełny. Barwniki reaktywne wykazują zdolność trwałego chemicznego wiązania się z barwionym włóknem za sprawą obecności w cząsteczkach reaktywnych grup, które wiążą się z odpowiednimi grupami włókien. Zapewniają bardzo odporne na pranie wybarwienia.
Specyfika barwników reaktywnych
Barwniki reaktywne wynalezione zostały w roku 1954 i bardzo szybko zyskały sobie sporą popularność, stając się jedną z najważniejszych grup barwników opracowanych w XX w. Spełniają obecnie bardzo ważną funkcję wśród różnorodnych środków barwiących stosowanych do barwienia włókien celulozowych.
Obecnie wciąż udoskonala się barwniki reaktywne, dążąc przede wszystkim do tego, aby spełniały one obowiązujące wymogi ekologiczne. Dzięki temu podczas barwienia występuje jak najmniejsze zagrożenie dla środowiska naturalnego.
Proces barwienia reaktywnego
Proces barwienia reaktywnego tkanin powinien odbywać się w środowisku obojętnym lub alkalicznym. Barwienie trwa przez ok. 1 godzinę, podczas której barwnik wnika w głąb włókien. Po pewnym czasie należy sprawdzić stan równowagi między stężeniem barwnika w kąpieli i na włóknie. Po osiągnięciu optymalnej równowagi zaleca się dodanie silnych alkaliów, co dodatkowo sprzyja zabarwieniu włókna w ramach tzw. procesu wysolenia. Do barwienia dodaje się niekiedy węglan sodu, który zmiękcza wodę i zwiększa rozpuszczalność barwnika.
W następnym etapie dodawana jest sól, która również wpływa na poziom barwienia włókien, kontynuując kąpiel przez ok. 10 minut. Następnie kąpiel podgrzewana jest do temperatury odpowiedniej do rodzaju barwnika reaktywnego. Po osiągnięciu odpowiedniej temperatury dodaje się sodę, kontynuując proces. W przypadku barwników reaktywnych niezbędne jest zalkalizowanie środowiska reakcji sodą. Poprzez podniesienie pH kąpieli inicjuje się proces łączenia barwnika z włóknem.
Po zakończeniu procesu barwienia materiał poddawany jest procesowi płukania, a następnie prania. W ten sposób usuwany jest barwnik, który nie połączył się chemicznie z włóknem.
